DEXAMETHASONE - Waarvoor het dient, Dosering en nadelige gevolgen

introductie

Dexamethason, ook bekend onder de handelsnamen Decadron en Maxidex, is een medicijn dat behoort tot de klasse van glucocorticoïden, een van de krachtigste ontstekingsremmende en immunosuppressieve geneesmiddelengroepen.

Verschillende ziekten kunnen met dit glucocorticoïde worden behandeld, waaronder reumatische, immunologische, cutane, oculaire, endocriene, pulmonale, bloed-, gastro-intestinale, neurologische en neoplastische aandoeningen.

Hoewel erg nuttig, kan dexamethason, net als elk ander corticosteroïd, talrijke bijwerkingen veroorzaken. Hoe groter de dosis en hoe lang de behandeling duurt, hoe groter het risico op bijwerkingen, waarvan sommige mogelijk ernstig zijn.

Opmerking: deze tekst is niet bedoeld als een label voor dexamethason. Ons doel is om minder technisch te zijn dan een label en nuttiger voor patiënten die objectieve informatie zoeken en in taal die geschikt is voor het lekenpubliek.

index

In dit artikel behandelen we de volgende punten over dexamethason:

• Wat is.
• Waar is het voor?
• Handelsnamen en presentaties.
• Dosering.
• Nadelige effecten.
• Contra-indicaties.
• Geneesmiddelinteracties.

In dit artikel zullen we uitsluitend praten over dexamethason. Als u op zoek bent naar algemene informatie over de glucocorticoïde-groep, ga dan naar: CORTICOIDES - Types, Why Serve en bijwerkingen.

Wat is dexamethason

Dexamethason werd voor het eerst geproduceerd aan het einde van de jaren vijftig en bevindt zich momenteel op de lijst van essentiële geneesmiddelen van de Wereldgezondheidsorganisatie, die de belangrijkste geneesmiddelen voor de gezondheidszorg wereldwijd dekt.

Dexamethason is een glucocorticoïde, dat wil zeggen een van de synthetische vormen van het hormoon cortisol, dat in ons lichaam wordt geproduceerd door de bijnier.

Cortisol heeft verschillende functies in ons lichaam, waarvan de belangrijkste is:

• Regulatie van het immuunsysteem.
• Botgroei.
• Metabolisme van glucose, vetten en eiwitten.
• Ontstekingsremmende werking.
• Regulering van elektrolyten (minerale zouten) van bloed,
• Helpt bij genezingsprocessen.

Dexamethason is een krachtige corticosteroïde, die ongeveer 25 tot 30 keer sterker is dan natuurlijk cortisol, waardoor het gemakkelijk kan worden gebruikt in doses die ver boven die waarden liggen die ons lichaam normaal van nature produceert. Evenals een vergelijking, heeft 0, 75 mg dexamethason dezelfde potentie als 5 mg prednison, een andere synthetische corticosteroïd die veel wordt gebruikt in de geneeskunde (om te lezen over prednison: PREDNISONE - voor wat dient, doses en zorg).

Corticosteroïden die in hoge doses worden toegediend, hebben een ontstekingsremmende en immunosuppressieve werking en worden daarom vaak gebruikt bij ontstekingsziekten en immunologische aandoeningen, zoals we later zullen zien. Hoe groter de dosis van het corticosteroïd, hoe meer immunosuppressiva het zal veroorzaken, en hoe groter het risico op opportunistische infecties.

Indicaties - Waarvoor wordt dexamethason gebruikt?

Het aantal medische aandoeningen dat met dexamethason kan worden behandeld, is zo groot dat het zelfs moeilijk is om ze allemaal te noemen. De onderstaande lijst is vrij groot, maar niet compleet.

• Ziekten van allergische oorsprong : allergische rhinitis, bronchiale astma, contactdermatitis, atopische dermatitis, serumziekte, overgevoeligheidsreacties op medicijnen, niet-infectieus larynxoedeem en urticaria.
• Reumatologische aandoeningen : systemische lupus erythematosus, acute reumatische carditis, psoriatische artritis, reumatoïde artritis, spondylitis ankylopoetica, acute en subacute bursitis, acute tenosynovitis, jichtartritis, posttraumatische osteoartritis, epicondylitis, dermatomyositis en polymyositis.
• Dermatologische ziekten : pemphigus, bulleuze dermatitis herpetiformis, Stevens-Johnson-syndroom, exfoliatieve dermatitis, exfoliatieve erythrodermus, mycosis fungoides, ernstige psoriasis, ernstige seborrheic dermatitis, keloïde, chronische lichen simplex, alopecia areata.
• Diagnostische test : diagnose van adrenocorticale hyperfunctie.
• Endocriene aandoeningen : bijnierinsufficiëntie, aangeboren bijnierhyperplasie, niet-etterende thyroiditis, hypercalciëmie geassocieerd met kanker.
• Gastro-intestinale aandoeningen : om de patiënt te beschermen tijdens de kritieke periode van colitis ulcerosa of regionale enteritis.
• Hematologische veranderingen : idiopathische trombocytopenische purpura, auto-immune hemolytische anemie, pure aplasie van rode bloedcellen.
• Neoplasmata : palliatieve behandeling van leukemieën en lymfomen bij volwassenen en acute kinderleukemie.
• Zenuwstelsel : acute exacerbaties van multiple sclerose, cerebraal oedeem geassocieerd met primaire of gemetastaseerde hersentumor.
• Oogaandoeningen : Allergische conjunctivitis, allergische conjunctivitis, keratitis, allergische blefaritis, allergische corneazweren, oogheelkundige herpes zoster, iritis en iridocyclitis, chorioretinitis, diffuse posterieure uveïtis en choroiditis, optische neuritis, temporale arteritis.
• Ademhalingsziekten : sarcoïdose, Löeffler-syndroom, berylliose, fulminante of verspreide longtuberculose in combinatie met geschikte antibiotische therapie, aspiratiepneumonitis, idiopathische eosinofiele pneumonieën.

Handelsnamen en presentaties

Dexamethason is al vele jaren op de markt, beschikbaar in generieke vorm. Het is te vinden in verschillende presentaties, die het meest voorkomen: tabletten, elixer, dermatologische crème, neusoplossing, oogdruppels en injecteerbare (intramusculaire, intra-articulaire of intraveneuze).

Injecteerbare vormen worden meestal gevonden in de vorm van dinatriumfosfaat dexamethason en orale vormen zoals dexamethasonacetaat .

De bekendste handelsnamen voor dexamethason zijn:

• Acetazona.
• Bexeton.
• Cortidex.
• Decadron.
• Dexaglós.
• Dexameson.
• Dexametrat.
• Dexamex.
• Dexanom.
• Dexason.
• Dexazona
• Duo-Decadron.
• Koidexa.
• Maxidex.
• Maxitrol.
• Uni Dexa.

Dosering en toediening

Aangezien er tientallen ziekten zijn die kunnen worden behandeld en verschillende presentatievormen van dexamethason, van injecties tot oogdruppels, variëren de mogelijke doseringen van geval tot geval sterk en moeten ze worden geïndividualiseerd op basis van de ernst van de ziekte, de leeftijd en de reactie van de patiënt.

Bij de orale presentatie, in tabletten of elixer, is de dagelijkse dosis gewoonlijk 0, 5 tot 15 mg, verdeeld in 1 tot 4 dagelijkse doses, naargelang het geval. Bij meer ernstige ziekten, zoals multipel myeloom of idiopathische trombocytopenische purpura, kan de dagelijkse dosis 40 mg bedragen. In de meeste gevallen varieert de dosis dexamethason echter gewoonlijk van 0, 5 mg tot 4, 0 mg per dag.

Bij acute allergische aandoeningen of exacerbaties van chronische aandoeningen zoals allergische rhinitis, seizoensgebonden allergische bronchiale astma, drugurticaria of contactdermatitis, wordt het volgende schema voorgesteld voor een week:

• Dag 1: intramusculaire injectie van 4 tot 8 mg dinatriumdexamethasonfosfaat.
• Dagen 2 en 3: 1, 0 mg dexamethasonacetaat oraal tweemaal daags.
• Dagen 4 en 5: 0, 5 mg oraal dexamethasonacetaat tweemaal daags.
• Dagen 6 en 7: 0, 5 mg dexamethasonacetaat oraal eenmaal daags.

In gevallen van lokale injecties voor artritis, bursitis en tendinitis, wordt de behandeling gewoonlijk gedaan met een enkele dosis van 0, 5 tot 4, 0 mg.

In het geval van oogdruppels is de meest voorkomende dosis 1 tot 2 druppels, 3 tot 4 maal per dag.

Bijwerkingen - Bijwerkingen

Zoals elk medicijn in de glucocorticoïde groep, heeft dexamethason een immense lijst van mogelijke bijwerkingen, variërend van puur esthetische problemen tot de ontwikkeling van meer ernstige ziekten zoals diabetes mellitus, hypertensie, glaucoom en infecties.

Hoe hoger de dosis en hoe lang de behandeling duurt, hoe waarschijnlijker het is dat er bijwerkingen optreden. Korte behandelingen, voor slechts één week, veroorzaken gewoonlijk geen relevante nadelige effecten. Aan de andere kant, omdat dexamethason een krachtige corticosteroïde is, veroorzaken langere behandelingen, vooral die met een duur van meer dan 3 weken, vaak ongewenste effecten en kunnen ze leiden tot bijnierinsufficiëntie (later uitgelegd).

Bijwerkingen zijn uitgebreider wanneer dexamethason oraal wordt toegediend of tussenbeide komt. In actuele vormen, zoals in het geval van oogdruppels en dermatologische crèmes, zijn de nadelige effecten milder en zijn ze meestal beperkt tot de toedieningsplaats.

De belangrijkste bijwerkingen van langdurig gebruik van dexamethason zijn:

• Gewichtstoename.
• Ophoping van vet in het gezicht en de romp (syndroom van Cushing).
• Diabetes mellitus.
• Hypertensie.
• Ecchymosis (paarse vlekken op de huid).
• Striae.
• Staar.
• Glaucoom.
• Verhoging van cholesterol.
• Spierblessures (myopathie).
• Botbreuken
• Necrose van de heupkop.
• Osteoporose.
• Groeistoornissen bij kinderen.
• Psychose.
• Depressie.
• Verhoogd risico op infecties.
• Slechte genezing.
• Candidiasis.
• Vochtretentie.
• Menstruatie veranderingen.
• Gastritis.
• Maagzweer.
• Lever steatosis.
• Pancreatitis.
• Onvruchtbaarheid.

De bovenstaande lijst vermeldt slechts enkele van de mogelijke effecten. Dexamethason is een geneesmiddel waarvan het gebruik zeer goed moet worden aangegeven, anders bestaat het risico dat de behandeling meer kwaad dan goed doet.

Het risico van opportunistische infecties begint relevant te worden uit dagelijkse doses van 6 mg dexamethason of wanneer de cumulatieve totale dosis van de behandeling meer dan 100 mg bedraagt. Zelfs lagere doses, zoals 1, 5 mg per dag, kunnen immunosuppressie veroorzaken als de behandeling enkele weken aanhoudt.

Bij alle patiënten met corticosteroïden moeten we altijd de laagst mogelijke dosis gebruiken voor een zo kort mogelijke tijd. Langdurige of hoge dosis behandeling gedurende meer dan 2 tot 3 weken mag alleen worden gedaan als de schade van de te behandelen aandoening ernstiger is dan de mogelijke bijwerkingen.

Beëindiging van de behandeling

Hoe corticosteroïden de natuurlijke productie van cortisol door de bijnier remmen. Daarom kan een plotselinge stopzetting van het medicijn na langdurige behandeling leiden tot suprarenale insufficiëntie, wat een mogelijk fatale aandoening kan zijn.

Het risico van langdurige remming van de bijnier is groter bij behandelingen met doses van meer dan 1, 5 tot 2, 0 mg die langer dan 3 weken duren. In deze gevallen mag dexamethason niet tegelijkertijd worden stopgezet. In plaats daarvan moet een "spenen" van het medicijn worden gedaan, wat tot enkele maanden kan duren bij patiënten die langdurige en hoge doses hebben gebruikt.

Er zijn verschillende speenschema's, waarbij geen protocol effectiever is. Over het algemeen wordt een verlaging van 10 tot 20% van de dosis elke 1 of 2 weken voorgesteld. Het doel van spenen is om het lichaam de tijd te geven om cortisol op natuurlijke wijze opnieuw te produceren.

Contra-indicaties - Wanneer niet gebruiken

Het voorschrijven van dexamethason, vooral in hoge doses, moet worden vermeden in de volgende gevallen:

• Patiënten met actieve infectie en nog steeds zonder de juiste antibioticabehandeling.
• Slecht gereguleerde hypertensie.
• Gedecompenseerde hartfalen.
• Diabetes mellitus slecht onder controle.
• Osteoporose.
• Actieve duodenale of maagzweer.
• Slecht gecontroleerde psychiatrische stoornissen.
• Diverticulitis.
• Actieve neoplasmata (wanneer dexamethason zelf geen deel uitmaakt van de behandeling).

Zwangere vrouwen

Dexamethason is niet gecontra-indiceerd tijdens de zwangerschap, maar het gebruik ervan moet worden vermeden. Wanneer corticosteroïden tijdens de zwangerschap nodig zijn, wordt aanbevolen om de laagste effectieve dosis voor de kortste periode te gebruiken, waarbij hoge doses tijdens het eerste trimester worden vermeden.

Geneesmiddelinteracties

• Geneesmiddelen die de werkzaamheid van dexamethason kunnen verminderen : fenobarbital, fenytoïne, rifampicine, maagzuurremmers en efedrine.
• Geneesmiddelen die het risico op bijwerkingen van dexamethason kunnen verhogen : oestrogenen, diltiazem, salicylaten, fluconazol en ritonavir.
• Medicijnen waarvan de nadelige effecten kunnen worden versterkt door dexamethason : diuretica, ontstekingsremmers, digoxine, amfotericine B, warfarine, alcohol.

HERPES LABIAL - Transmissie, symptomen en behandeling

Koortsblaasjes zijn een besmettelijke ziekte veroorzaakt door herpes simplex-virus type 1 (HSV-1). Patiënten die zijn geïnfecteerd met het herpes simplex-virus type 1 hebben meestal pijnlijke zweren op de lippen, maar de infectie kan ook de gingiva, farynx, tong, het dak van de mond, binnenkant van de wangen en soms het gezicht in de nek beïnvloeden. H

(geneeskunde)

IK ONTTREK NA HET MAKEN VAN REMEDIE. WAT TE DOEN?

Orale remedies, in de vorm van tabletten, capsules of siroop, zijn een van de meest comfortabele manieren om patiënten te behandelen, vooral als we ons herinneren dat de andere opties bijna altijd naalden en in sommige gevallen ook zetpillen omvatten. Zeer weinig geneesmiddelen hebben een presentatie in zalven of pleisters voor transdermaal gebruik met een werkzaamheid vergelijkbaar met het equivalent ervan oraal.

(geneeskunde)